Zwemmen

Zwemmen is een hele goede en ook nog eens leuke manier om af te koelen! Sommige honden willen niet graag zwemmen, maar zelfs pootjebaden kan op een warme dag wat verlichting bieden, dus het is een goed idee om je hond te stimuleren het water leuk te gaan vinden. De makkelijkste manier om je hond vertrouwd te maken met water is om tijdens zijn puppytijd een kinderbadje in de tuin op te zetten.

Gezondheid

Net als voor mensen is ook voor honden zwemmen heel gezond! Doordat het water zwaarder is dan de lucht, moet de hond harder zijn best doen om de pootjes te bewegen, wat zijn spieren goed aan het werk zet. Maar juist omdat het water een beetje tegendruk geeft is de kans op een blessure door een plotselinge rare beweging kleiner. Mocht je hond door een lichamelijk probleem of ouderdom bespiering verliezen, wordt vaak beweging in het water aanbevolen. Een hondenfysiotherapeut zal hierom voor de opbouw van de spieren ook vaak ‘hydrotherapie’ inzetten, waarbij de hond loopt op een loopband in een bak met water.

Puppies beginnen met zwemmen ‘op z’n hondjes’, door flink te trappelen. Vaak zien we dat de hond veel water laat opspatten met de voorpoten, terwijl de achterpoten een stuk minder gebruikt worden. De achterhand ligt hierbij vaak een stuk lager in het water. Maar oefening baart kunst, de meeste honden zullen op een gegeven moment een betere zwemhouding aannemen met een actievere achterhand en een meer horizontale ligging in het water. Eventueel kun je je hond hierbij helpen door de achterhand vanaf onder de buik iets omhoog te duwen, maar doe dit alleen als je hond dit soort aanraking niet eng vindt.

Helaas is zwemmen niet alleen maar gezond. In de kwispel ‘Gevaren in het water’ worden een aantal gevaren behandeld. Voordat je begint met (het aanleren van) zwemmen, is het verstandig om eerst deze kwispel te lezen.

Toestemming

De hond leest geen waarschuwingsborden over de waterkwaliteit en de gevaren van het zwemmen. Leer je hond daarom dat hij nooit uit zichzelf het water in gaat maar alleen wanneer je toestemming geeft om te gaan zwemmen of drinken! Maar hoe krijg je dat voor elkaar?

Allereerst is het belangrijk om op een wandeling altijd wat water mee te nemen, zodat je de hond een alternatief kan bieden als hij dorst heeft. Zeker als het wat warmer is buiten, is het een goed idee om je hond af en toe wat water aan te bieden. Als hij daar geen zin in heeft zal hij dat wel laten blijken, maar als hij wel dorst heeft en jij hebt niets bij je dan zal de hond elke keer dat hij water ziet proberen te gaan drinken. Of hij dat voor elkaar krijgt zal dan liggen aan hoe goed jij oplet, wat zorgt voor een inspannende wandeling die voor zowel jou als de hond minder leuk is.

Het is voor een hond belangrijk dat je duidelijk bent over wat wel of niet mag. Begin dus met altijd duidelijk te maken dat zomaar in het water gaan nooit mag. Als je hond zelf in het water wil gaan, zeg je duidelijk ‘nee’ en beloon je als de hond naar je kijkt in plaats van daadwerkelijk te gaan zwemmen. Uiteraard moet je hond hierbij de ‘nee’ oefening die we op de training aanleren goed kennen. Als je deze oefening niet kent of onvoldoende beheerst, vraag hier naar bij je trainer. Wanneer je hond de ‘nee’ oefening goed begrijpt, heb je door het ‘nee’ zeggen bij de waterkant voldoende tijd om drinkwater aan te bieden of zeggen dat hij moet doorlopen, zodat je vies water kunt vermijden. Als je hond op die plek wel mag zwemmen heb je ook even tijd om zijn tuig of riempje af te doen, als je niet wil dat deze nat wordt. Als je de halsband of tuig omlaat, kijk dan goed of er geen obstakels in het water zijn waar een halsband achter kan haken.

Nadat je de hond hebt beloond voor het goed luisteren naar jouw ‘nee’, kun je toestemming geven aan je hond om te gaan zwemmen. Dit doe je met een ‘toe maar’ of ‘ga maar’ woord, het woord dat je normaal gebruikt om aan te geven dat je hond toestemming heeft. Het kan ook handig zijn om een specifiek woord te gebruiken, bijvoorbeeld ‘zwemmen!’. Het voordeel hiervan is dat je hond weet wat er precies bedoeld wordt, en je dus ook je hond gericht kan gaan vragen om te zwemmen. Het kan handig zijn om hem te vragen om nog even in schoon water te gaan zwemmen als hij in iets vies gerold heeft of door een modderplas heeft gebanjerd. Let hierbij wel op dat de meeste honden niet uit zichzelf een rondje zullen zwemmen, vaak blijft het bij de poten en buik natmaken. Als zijn rug vies is kan je de hond uitdagen om echt te gaan zwemmen door een speeltjes of brokje in het water te gooien.

Als je goed aanleert dat zwemmen op eigen initiatief niet mag, zal je hond op een gegeven moment bij het zien van water om toestemming vragen. Veel honden doen dat door aan de waterkant te gaan staan en nadrukkelijk naar je te kijken. Als je dat niveau hebt bereikt, dan zal het meestal niet meer nodig zijn om ‘nee’ te blijven zeggen. Je kan in bekende gebieden dan ook al bij voorbaat toestemming geven. In dat geval is het ook handig dat je een specifiek woord hebt voor zwemmen, zodat je hond weet dat je toestemming niet voor andere dingen geldt!

Aanleren

Veel puppies en volwassen honden vinden het super eng in het water met de pootjes van de grond te gaan. Het ene hondenras is meer geneigd te zwemmen dan het andere, dus het kan goed zijn dat sommige honden nooit echte waterliefhebbers zullen worden. Probeer altijd even in ondiep water waar je zelf ook kan staan, wat je hond hiervan vind, sommige rassen zijn gewoon niet gebouwd op zwemmen. Soms houdt een hond alleen van badderen en niet van zwemmen!

De beste manier om je hond kennis te laten maken met zwemmen is door het water met bijvoorbeeld een speeltje of brokje leuk te maken. Het is beter om telkens een paar minuutjes in het water bezig te zijn, dan om in één keer een hele tijd lang met water te willen spelen, zeker als je hond het spannend vindt. De zwemles wordt natuurlijk nóg leuker als vrouwtje of baasje het goede voorbeeld geeft en zelf het water in loopt.

Sommige honden zwemmen pas heel laat, bijvoorbeeld als ze een jaar of 2 á 3 zijn. Dat is heel normaal, dus het is absoluut niet nodig om haast te maken om een pup te laten zwemmen. Uiteraard geldt ook bij het zwemmen dat een goed voorbeeld, goed doet volgen: als je dus graag wilt dat je hond gaat zwemmen, ga vaak op pad met andere honden die zwemmen leuk vinden, dat geeft je hond vertrouwen.

Veel mensen denken dat de hond vanzelf gaat zwemmen als jij hem een stuk het water in tilt en naar de kant laat zwemmen. Dit kan goed werken om je hond het gevoel van zwemmen te geven, maar bij een hond die jong of onzeker is kan dit juist betekenen dat hij zó erg schrikt dat hij nooit meer uit zichzelf het water in gaat. Beter is om geen haast te hebben met het aanleren van het zwemmen, en je hond zo veel mogelijk de controle geven over hoe hij zijn angst overwint.
Zelf zwemmen om de hond uit te dagen het water te betreden is ook een manier, maar let hierbij op dat je hond dit erg stressvol kan vinden. Het kan dat je hond denkt dat je gered moet worden en daarom gaat zelf gaat zwemmen, maar er zijn ook genoeg honden die op de kant blijven staan en zich schor blaffen totdat je weer aan de wal bent.

Om samen van het water te genieten kan het daarom beter zijn om een bootje te huren, of een sup board. Dit kun je ook doen als je hond (nog) niet zwemt, maar doe dit nooit als je hond angstig is voor het water! Zorg dat je hond een zwemvest heeft, vaak kun je er een huren op de plek waar je je boot of sup huurt. Honden kunnen misschien instinctief wel zwemmen, maar mocht hij in het water vallen kan hij in paniek raken. Zeker op open water is het moeilijk om te voorspellen hoe je hond in dat geval reageert. Zelfs een hond die goed kan zwemmen kan in open water in de problemen komen door een stroming die sterker is dan hij gewend is. De hond zal hierdoor veel sneller vermoeid raken. Een zwemvest geeft wat extra drijfvermogen en ook een handvat op de rug waaraan je de hond weer aan boord kan trekken. Wel zo veilig!

Na het zwemmen

Als je hond alleen met toestemming gaat zwemmen, en je hebt ook nog eens veilig zwemwater gevonden, dan kan het zijn dat je thuiskomt met een hond die nat is en onder het zand of modder zit! Als je de pootjes afveegt, bedenk dan goed dat de hond geen sleutelbeen heeft, dus de gewrichten van de voorpoten kunnen niet opzij bewegen. Zorg dat je bij het optillen het voetje van de voorpoot dus altijd onder de aanhechting van het been houdt. Mocht dit niet duidelijk zijn, vraag dan of je trainer het pootjes afvegen even voordoet.

Voor honden met een dubbele en/of langere vacht bestaan er speciale hondenhanddoeken of hondenzemen die veel water opnemen, maar een oude badhanddoek werkt ook prima. Afhankelijk van de vacht van je hond kan het zijn dat je meerdere handdoeken nodig hebt. Als je de hond met de auto vervoert, kan het handig zijn om te investeren in een autokleed die (gedeeltelijk) van plastic is. Als je hond op gevorderden niveau traint, kun je de hond ook kijken of het mogelijk is om je hond op commando uit te laten schudden. Voor thuis kan het interessant zijn om een zogenaamde ‘waterblazer’ aan te schaffen, vooral bij langharige honden. Een waterblazer is een soort grote föhn die water, zand en oude haren uit de vacht blaast. Let wel op dat veel honden dit onprettig of zelfs eng kunnen vinden. Als je een waterblazer wilt aanschaffen, kun je even overleggen met je trainer hoe je de hond het beste kunt laten wennen aan deze lawaaimachine, zodat het geen worsteling wordt om de vacht schoon te maken.

Veel zwemplezier! Vergeet vooral niet om ook de kwispel 'Gevaren in het water' te bekijken!